Türbülans korkusunu yerli yazılım bitirecek

02 Nisan 2023 14:00

Nisan 02

Akademisyen Çiğdem İlgün, dünya havacılık sektörüne imza atacak bir teknoloji geliştirdi. Yazılım, uçak türbülansa girmeden önce pilota uyarı verip uçağı en güvenli rotaya yönlendiriyor. Air Canada sistemi kullanıyor, sırada Lufthansa var.

Uçak yolculuğunun korkulu rüyası türbülans, Türk girişimcinin icadıyla tarihe karışıyor. Öğretim görevlisi Çiğdem İlgün 5 yıl boyunca üzerinde çalıştığı CAFA CHIP adlı yazılım sayesinde uçak türbülansa girmeden önce pilota uyarı verip uçağı en güvenli yeni rotaya yönlendiriyor. Uçağa takılan mikro çip sayesinde hem yolcular daha güvenle seyahat ediyor hem de uçağın yıpranması azaldığı için kullanım ömrü iki kat uzuyor. İcadına havayolu şirketlerinin büyük ilgi gösterdiğini ifade eden İlgün, "Air Canada ve Lufthansa şu anda bu sistemi test etmeye başladı. Pek çok havayolu firması bu sistemi denemek amaçlı satın alıyor" dedi.

UÇUŞ OKULU KURMAK İSTİYOR

Dünyada bu alanda başarılı ilk yazılımı kendisinin yaptığını ve patentini alarak dünya genelinde tescillediği bilgisini veren İlgün şunları kaydetti: "Kanada'da Waterloo Üniversitesi ve bir grup yatırımcı projemle ilgilendi ve tüm finansal desteği sağladı. Türkiye'ye gerekli tüm ekipmanları göndererek bana destek oldu. Uluslararası Havacılık standartlarına uygun tüm testlerden başarıyla geçtik ve ilk parti üretimi yaptık. Çiplerin Türkiye'de üretilmesi ve kendi ülkemin bu tip yazılımlar alanda dünyaya öncülük etmesi için çalışma başlattım. İlk olarak bir uçuş okulu kurarak, ileri teknolojiyle eğitim alan pilotlar yetiştirmek istiyorum."

Kokpitin ön kısmına takılan mikro çip, uçak türbülansa girmeden önce uyarı verip en güvenli rotaya yönlendiriyor.

150 MİLYON DOLAR YATIRIM

Yazılımın ilk etapta yolcu uçaklarında kullanıldığını anlatan İlgün şunları kaydetti: "Baykar ve Türk Hava Yolları gibi şirketlerle de görüşmelere başladık. Savaş uçakları, kargo uçakları, SİHA ve küçük uçakların da bu sistemi kullanması için çalışmalara başladım. CAFA CHIP'in proje ve ilk üretimi için 150 milyon dolar yatırım yapıldı. 2 yıllık sözleşmemiz kapsamında Waterloo Üniversitesi ve yatırımcılar yazılım kullanım hakları karşılığında bana 27 milyon dolar ödeme ve satılan her çip başına belirli bir yüzde kar payı verecek. Elde ettiğim gelirle yeni projeler yaparak dünya havacılık sektörüne adımı yazdırmak istiyorum."

UYARI YAPIP GÜZERGAHI DEĞİŞTİRİYOR

Şu anda mevcut sistemlerde radar ve pilot tecrübesiyle türbülanslar tespit edilmeye çalışıldığını fakat yeterli olmadığı bilgisini veren İlgün, "Açık hava türbülansı anlık gelişebilen bir durum ve radarların tespiti çok zor. CAFA CHIP ise kokpitin ön kısmına takıldığında daha türbülansa girmeden tüm hava olaylarını hesaplayarak foton ışıkları aracılığıyla türbülansı algılayıp uyarı yaparak, uçağın uygun rotaya yönlendirmesi için alternatif güzargahlar belirliyor. Tüm bu işlemleri ise otomatik yapıyor" diye konuştu.

30 NİSAN'DA LANSMANI YAPILACAK

30 Nisan'da cihazın ilk lansmanının İstanbul'da yapılacağını ve tüm dünyaya pazarlanmaya başlanacağını ifade eden İlgün, "Dünya çapında havayolu firmalarının temsilcileri ve Kanada'dan temsilcilerin katılacağı büyük bir lansman yapacağız. Lansman sonrası tüm ön talepleri ve küresel hedeflerimizi açıklayacağız. Türkiye'nin bu teknolojinin gelişimi için kilit ülke ve cazibe merkezi olmasını hedefliyoruz" dedi.