İlk yerli gözlem uydusu RASATın görev süresi doldu

TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) tarafından geliştirilen ilk yer gözlem uydusu RASAT, yörüngede geçirdiği 11 yılın ardından görevini başarıyla tamamladı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, RASAT için TÜBİTAK UZAY Yerleşkesi'nde 11'inci yıl dönümü kutlama töreni düzenlendi. Törene, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, TÜBİTAK UZAY Enstitüsü Müdürü Mesut Gökten ve Enstitüsü çalışanları katıldı.

Varank, törendeki konuşmasında, RASAT'ın Türkiye için bir ilk olduğunu, bir emeğin ve gayretin göstergesi niteliğini taşıdığını söyledi.

Uydunun Türk insanının kabiliyetlerini gözler önüne serdiğini vurgulayan Varank, "RASAT, Türkiye'yi tam bağımsız yapma mücadelesinin en somut örneği. Türk mühendis ve teknisyenlerinin, bilim insanlarının ne kadar becerikli ve kabiliyetli olduğunun da örneğini yaşıyoruz. 3 yıl ömrü olacak diye tasarlanan ürün, 11 yıl boyunca ülkemize hizmet etti. Vatandaşlarımızın sorunlarını da giderecek şekilde bu uydudan faydalanıldı, milli güvenliğimizle alakalı çok hassas noktalarda işlevler gördü. Bu da bizim insanımızın kabiliyetinin ne kadar yüksek olduğunun bir göstergesi." dedi.

 

"Düğünümüz 'İMECE' ve 'TÜRKSAT 6A' ile olacak"

Varank, Türkiye'nin kendi milli politikasını uygulayabilen tam bağımsız bir ülke olması için uzay alanında da gayret göstermesinin önemine dikkati çekerek, ülkede bunun bayraktarlığını TÜBİTAK UZAY'ın yaptığını ve yapmaya da devam edeceğini dile getirdi.

Esprili bir dille RASAT için gerçekleştirilen törenin bir anlamda bir "cenaze töreni" olduğunu ifade eden Varank, şöyle konuştu:

"Önümüze gelecek İMECE Projesi, TÜRKSAT 6A Projesi bizim düğünlerimiz olacak. İnşallah şu düğünlerimizi İMECE ile 6A ile yapalım, çok güzel gururları ülkemize kazandıralım, ordumuzun, güvenlik kuvvetlerimizin ve istihbarat teşkilatımızın ihtiyaçlarını yerine getirelim. Bizim çocuklarımız, torunlarımız ve bu ülkenin geleceği için çok daha sıkı çalışmamız ve bu işlere aceleyle ama kararlılıkla devam etmemiz lazım. RASAT'taki başarımız daim olsun, emeği geçen bütün arkadaşlarımızı kutluyorum."

TÜBİTAK Başkanı Mandal da düzenlenen programda RASAT Projesi'nde farklı süreçlerde görev alan TÜBİTAK UZAY çalışanlarıyla sohbet ettiğini belirterek, "2011 yılında RASAT için yaşadıkları heyecanı gelecek yıl İMECE ve TÜRKSAT 6A için biz de yaşamak istiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

 

12 milyon kilometrekarelik alanı görüntüledi

17 Ağustos 2011'de Rusya'nın Yasny Fırlatma Üssü'nden Denepr fırlatma aracıyla uzaya gönderilen RASAT, fırlatmadan 969 saniye sonra, Dünya'dan 687 kilometre yükseklikteki hedef yörüngesine başarıyla yerleşmişti.

Bugüne kadar yörüngesinde 58 bin 726 tur atan RASAT ile toplam 22 bin 203 kez iletişim kuruldu. RASAT'ın 7,5 metre PAN ve 15 metre RGB çözünürlüğe sahip kamerası tarafından yaklaşık 3 bin 284 kez görüntü çekilerek toplam 13 bin 362 kare görüntü kaydedildi.

Bir çerçeve görüntü boyutu 30x30 kilometre olan ve tek seferde 33 çerçeve yani 960 kilometre uzunluğunda şerit görüntüler alabilen uyduyla 12 milyon 25 bin 800 kilometrekarelik alanın görüntüsü hizmete sunularak çok geniş bir uydu görüntüsü arşivi ülkeye kazandırıldı.

RASAT'ın çektiği görüntülere GEZGİN'den ulaşılabiliyor

Elde edilen ham görüntüler işlendikten sonra, şehir bölge planlama, ormancılık, tarım, afet yönetimi ve benzeri amaçlarla kullanıma sunuldu. Bunun yanı sıra Gerçek Zamanlı Görüntü İşleme (GEZGİN) Portalı'na da bunlar aktarıldı. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, e-Devlet şifreleri ile www.gezgin.gov.tr adresinden çekilen tüm arşiv görüntülerine ücretsiz erişim sağlayabiliyor.

 

Yerli ve milli ekipmanlara uzay tarihçesi kazandırıldı

TÜBİTAK UZAY'da bir teknoloji transfer projesi olarak gerçekleştirilen BİLSAT Uydusu'nun, 2003'te başarıyla tamamlanmasıyla ilk elektro-optik yer gözlem uydusu uzaya fırlatılmış oldu. BİLSAT Projesi'nden kazanılan deneyimlerle 2004-2011 yıllarında geliştirilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT ise 3 yıl tasarım ömrüyle yerli olarak üretildi. Devreye alma aşaması sürecinde RASAT'a gerekli yazılımların yüklenmesi, uydunun test edilmesi ve çekeceği görüntülerin yere indirilmesi amacıyla Ankara'nın yanı sıra Norveç'te bulunan geçici yer istasyonu da kullanıldı.

TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanan, üretilen ve test edilen Yüksek Performanslı Uçuş Bilgisayarı (BİLGE), X-Bant Verici ve GEZGİN ekipmanlarıyla yer istasyonu yazılımları RASAT Projesi'nde başarılı bir şekilde kullanılarak uzay tarihçesi kazanmış oldu. Böylelikle, TÜBİTAK UZAY sadece sistem seviyesinde değil alt sistemler kapsamında da yetkinliğini ortaya koyarak ülkede uzay alanında Teknoloji Hazırlık Seviyesi 9'a ulaşan tek kurum haline geldi.

RASAT uydusuyla edinilen altyapı, bilgi birikimi, yetişmiş insan kaynağı ve tecrübe sayesinde GÖKTÜRK-2 Projesi başlatıldı.

RASAT'ta uzay tarihçesi kazanan alt sistemlere yenileri eklenerek GÖKTÜRK-2 uydusu geliştirildi. Milli ve yerli olarak gerçekleştirilen bu iki uydu projesi, ülkenin uzay alanında farkındalığının artmasına çok büyük katkılar sağlayarak yeni uydu projelerinin önünü açmış oldu.

 

 

 

 

 

Kaynak:bloomberght.com, "İlk yerli gözlem uydusu RASATın görev süresi doldu", erişim:28.08.2022

https://www.bloomberght.com/ilk-yerli-gozlem-uydusu-rasatin-gorev-suresi-doldu-2313653